|
|
Prinses Margriet begroet de deelnemers aan de fietsrally Moermansk - Zaandam. Van links naar rechts Olga Koezjaeva, Anatoly Lipin, Dirk Brand en Hans Koeter. Links van de prinses initiatiefnemer/organisator Hans Bax.
Foto Henk van de Leur
Van onze verslaggever
ZAANDAM - Prinses Margriet heeft zaterdagmiddag in Zaandam het Peter de Grote-jaar geopend. Ze deed dat door materiaal waarmee vroeger schepen werden gebouwd in ontvangst te nemen van een imitatie - Peter de Grote. Daarna ontmoette zij de 38 fietsers die de monstertocht van Moermansk naar Zaandam hadden volbracht.
De Nederlandse en Russische deelnemers aan de rally werden niet alleen door Margriet begroet, maar ook door duizenden belangstellenden. En door vierhonderd toerfietsers die het laatste stuk van de rally hadden meegereden.
De 36 mannen en 2 vrouwen waren blij dat de bijna vijfduizend kilometer lange tocht erop zat. Maar ze keken ook terug op zes fantastische weken. Waarin het in totaal niet meer dan vijf uur had geregend en waarin de wind voornamelijk uit de goede hoek had gewaaid. Onderweg stapte slechts een deelnemer af. De Rus Valerie Ivanov, die in Polen een pols brak.
Alkmaarder Frans Kwaad (61) vond de tocht een 'fantastische belevenis' hoewel de omstandigheden niet altijd ideaal waren. "We lagen soms met veertig man in een sportzaal te slapen. De overnachting was vaak moeilijker dan het fietsen. Een keer hebben we zelfs meegemaakt dat er tijdens de maaltijd maar een mes per tafel was, maar je moetje natuurlijk verplaatsen in de Russische situatie."
Het Peter de Grote-weekeinde in Zaandam bracht in twee dagen honderdduizend mensen op de been. Absoluut hoogtepunt was het Aalsmeerse Bloemencorso dat voor het eerst in 49 jaar ook boven het Noordzeekanaal te bewonderen was.
Prinses Margriet kreeg zaterdagmiddag van waarnemend burgemeester Quene een kleine replica van het beeld van Tsaar Peter overhandigd dat op de Dam in Zaandam staat. Kroonprins Willem-Alexander opende tegelijkertijd in Sint Petersburg het Tsaar Peter-jaar voor Rusland door een kopie van hetzelfde beeld te onthullen.
Rusland en Nederland gebruiken het jubileum om de betrekkingen aan te halen. Tegelijk herdenken beide landen dat de tsaar in Nederland inspiratie opdeed voor het stichten van een eigen marine.
Gisterochtend legde de kroonprins een krans op het ereveld waar 470.000 slachtoffers liggen van het Duitse beleg van het toenmalige Leningrad. De blokkade begon exact 55 jaar geleden en duurde 900 dagen. De prins bezocht later op de dag ook de graven van de ouders van Anna Paulowna, die in 1816 in Sint-Petersburg trouwde met de latere Willem II.
Stad & Streek: Zee van mensen in zonnig Zaandam
Teksten: Leonie Groen en Co Rol
|
De deelnemers aan de fietsrally Moermansk - Zaandam arriveerden bij de Burcht. In het midden (lachend) Ruut van Wijk, die in het Noordhollands Dagblad verslag deed van de tocht.
Foto: Henk van de Leur
ZAANDAM - "U bent misschien verbaasd dat ik zo goed Nederlands spreek, maar dat heb ik geleerd van Frans Timmerman." Dat zei tsaar Peter de Grote zaterdagmiddag tegen prinses Margriet. En inderdaad, de Russische vorst (die een jongere broer van Westzaner Bob Romkes had kunnen zijn) sprak verbazingwekkend goed Nederlands. Zelfs moeilijke woorden als 'scheepsbouwer' wist hij - zij het met enige moeite - vlekkeloos uit te spreken.
De tsaar beeindigde zijn korte toespraak tot de prinses met het overhandigen van een 'icoon'. Op dat moment was het Peter de Grote-jaar officieel van start gegaan. En kon in Zaandam het feest beginnen.
De icoon overigens was kennelijk zo symbolisch, zo zonder waarde, dat de prinses hem niet mee naar huis nam. Hij bleef achter in De Burcht.
Jammer was dat de mensen die op het podium voor bejaarden en gehandicapten zaten weinig of niets van tsaar Peter en de prinses zagen. Het opdringende publiek ontnam hun het uitzicht volledig. Ze zagen pas weer wat toen alles al achter de rug was en de genodigden terugliepen naar De Burcht.
Margriet was overigens niet alleen naar Zaandam gekomen om tsaar Peter te ontmoeten. Ze huldigde ook de Nederlandse en Russische fietsers die veertig dagen lang onderweg geweest waren van Moermansk naar Zaandam. Een kwartet van deze onvervaarde wielrijders werd aan de prinses voorgesteld: Hans Koeter en Dirk Brand van de Nederlandse deelnemers en Anatoly Lipin en zijn verloofde Olga Koezjaeva van de Russische ploeg.
De aankomst van de fietsers was een emotioneel hoogtepunt van de eerste dag van de Peter de Grote-manifestatie. Het massaal toegestroomde publiek beloonde de helden, wier, vorderingen ze in de krant of op de radio hadden gevolgd, met een daverend, minutenlang aanhoudend applaus. De rijders zelf waren door het dolle heen. 'Ole ole ole. We are the champions!' klonk het op het bordes van De Burcht.
Even later trokken zo'n vierhonderd toerfietsers voorbij, die op die manier hun dappere collega's een welverdiende hulde brachten.
Op dat moment was de Peter de Grote-manifestatie al goed op gang gekomen. Duizenden mensen liepen van de Dam naar de Burcht, waar het VOC-schip Amsterdam imposant aan de kade lag, en omgekeerd. Het stralende nazomerweer betekende een welverdiende meevaller voor de organisatoren, die ervoor gezorgd hadden dat 'overal' en 'op elk moment' wat te beleven viel.
Een tegenvaller was dat de wedstrijd 'Wie lijkt het meest op tsaar Peter?' niet door kon gaan. Er was slechts een aanmelding voor de verkleedpartij. Een andere organisatorische onvolkomenheid op die eerste manifestatiedag was dat tijdens het optreden van het prachtig zingende Vrouwenkoor uit Sint-Petersburg opeens een (eveneens Russische) marinekapel begon te toeteren.
Mooi, dat wel, maar volstrekt hinderlijk voor de zingende vrouwen, die zich echter niet van de wijs lieten brengen. Wat door het publiek zeer werd gewaardeerd. Na een schitterende uitvoering van het overbekende 'Kalinka' moest het koor zelfs een toegift geven.
Er werd trouwens meer gerommeld met de muziek. De kwaliteit van de installaties liet wel eens wat te wensen over en de bedieners ervan lieten hier en daar een steekje vallen. De zanger van Van Dik Hout (zaterdagavond, Dampodium) en een kwartet zangers (zondagmiddag, Waterpodium) waren slecht tot niet te horen.
Te elfder ure steggelden Dirk Boon van de Westzijde Concerten en de organisatie van de manifestatie over de leverantie van een vleugel en de tijden waarop het concert van het Frans Vermeerssen Quintet zou plaatsvinden. Boon had het concert geschonken aan de manifestatie. Incidenten als dit onttrokken zich uiteraard aan het oog van het publiek.
Tijdens de tweede, alweer zonnige, manifestatiedag lag het accent meer op de Cultuur-markt. De Oostzijderkerk, het podium voor klassieke muziek en een van de vier kerken die meededen aan de expositie Schip in de Kerk, ademde die typische sfeer van cultuur met een grote C. De expositie zelf werd officieel geopend in de Bullekerk. De fraaie, handge-bonden kleine boekjes die daar vervolgens te koop werden aangeboden, gingen grif van de hand.
In De Burcht was het net zo druk als daarbuiten. Schrijfster Marjan Berk mocht de winnaars van de literaire wedstrijd aan het publiek presenteren. De winnaars mochten hun verhaal voorlezen.